Δελφοί: Πέφτουν βράχοι, πέφτουν και οι υποσχέσεις

Πριν μερικές ημέρες ο κ Μπούγας ανακοίνωσε ότι είχε συνάντηση εργασίας με τον υπουργό Υποδομών κ Δήμα και , μεταξύ άλλων, διαβεβαίωσε για τις κυβερνητικές προθέσεις σε ότι αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου των βραχοπτώσεων στους Δελφούς.

Ρεπορτάζ
Φωτης Μπελέρης

Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντηση των κυβερνητικών στελεχών το Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών προχώρησε σε καταγγελία για τραυματισμό ξεναγού και επισκέπτη στις αρχές Αυγούστου όταν επισκέφθηκαν τον αρχαιολογικό χώρο στους Δελφούς.

Να σημειώσουμε ότι το φαινόμενο με τις βραχοπτώσεις δεν είναι νέο για την περιοχή και επιπλέον ότι μετά από το σοβαρό τραυματισμό δυο ισπανών τουριστων πριν από περίπου 3 χρόνια η πολιτεία αναγκάστηκε να το αντιμετωπίσει και στο πλαίσιο αυτό ήδη προκήρυξε και βρίσκεται σε εξέλιξη ένα τμήμα του συνολικού έργου συνολικού προυπολογισμού 5.649.758,06 (πλέον το ΦΠΑ 24% ) ευρώ. Ακόμη, να υπενθυμίσουμε ότι για τη συνολική αντιμετώπιση του φαινομένου θα χρειαστεί ένα κόστος που αγγίζει τα 50.000.000 ευρώ ενώ συμφωνα
με τον κ Μπούγα το υπόλοιπο έργο θα κατασκευαστεί σε δυο στάδια από το Υπουργείο Υποδομών
Από αυτά “… η κατασκευή του πρώτου, που βρίσκεται πλησιέστερα στους Δελφούς, ύψους 25.000.000 ευρώ θα αρχίσει με βάση την εγκεκριμένη μελέτη στις αρχές του 2026 και του δεύτερου σταδίου εντός του 2027” , διαβεβαίωσε περιχαρής στην ο κ Μπούγας μετά τη συναντησή του με τον υπουργό Υποδομών κ Χ Δήμα.

Ωστόσο, το χαμόγελο κονταίνει και η κατάσταση περιπλέκεται καθώς σύμφωνα με αποκλειστική δήλωση του περιφερειάρχη κ Σπανού στην ΩτΦ το Υπουργείο δεν έχει ακόμη έτοιμη τη μελέτη και ταυτόχρονα δεν έχει αποστείλει ακόμη την περιβόητη προγραμματική σύμβαση με αποτέλεσμα να είναι όλα στον αέρα και κανείς να μη γνωρίζει με σιγουριά τι θα συμβεί και κυρίως το χρόνο που θα συμβεί.
Με άλλα λόγια σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του κ Σπανό εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο ισχυρισμός του κ Μπούγα σύμφωνα με τον οποίο η δεύτερη φάση του έργου θα ξεκινήσει αρχές του 2026 είναι έωλος

Στο μεταξύ συχνά- πυκνά πέφτουν βράχοι πάνω σε τουρίστες και ξεναγούς με αποτέλεσμα η χώρα μας να γίνεται διεθνώς ρεζίλι , κάτι που αν συνδυαστεί με το προβληματικό , από άποψη έλλειψης σε ιατρικό – νοσηλευτικό προσωπικό και τις συχνές βλάβες των παλαιών διαγνωστικών μηχανημάτων -, νοσοκομείο Άμφισσας το πρόβλημα οξύνεται περαιτέρω

Τι ανέφερε η προκήρυξη για το μικρό τμήμα του έργου

Η αρχική προκήρυξη για το έργο των 5.649.758,06 € (πλέον το ΦΠΑ 24%) βγηκε στον αέρα τον Ιούνιο του 2023 από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και η χρηματοδότηση ήταν από το Ταμείο Ανάκαμψης
Ο χρόνος ολοκλήρωσης του έργου είχε ορισθεί σε 24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης με τον εργολάβο ενω ως ημερομηνία και ώρα ηλεκτρονικής αποσφράγισης των προσφορών ειχε οριστεί η 10-8-2023

Στη συντομη περιγραφή του έργου η προκήρυξη ανέφερε:
“…..Ο Αρχαιολογικός Χώρος των Δελφών αλλά και η ευρύτερη περιοχή που την διασχίζει η Ε.Ο. Αράχοβας– Δελφών, δέχονται σε ετήσια βάση ένα πολύ μεγάλο αριθμό επισκεπτών.
Στην περιοχή αυτή, και ιδιαίτερα τόσο στο ύψος της Κασταλίας Πηγής, όσο και στο βόρειο πρανές ορύγματος στα ανάντη της υπόψη οδού, υφίσταται διαχρονικά από τους ιστορικούς χρόνους, ενεργό πεδίο βραχοκαταπτώσεων, με απότομη και αιφνίδια εκδήλωση αποκολλήσεων τεμαχίων και βράχων διαφορετικών διαστάσεων, είτε σε τοπικές θέσεις, είτε σε ευρύτερη έκταση (και σε όλο τον Χώρο), ως αποτέλεσμα αποκολλήσεων και επάλληλων κρούσεων βραχωδών υλικών.

Το φαινόμενο αυτό, ενέχει σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια των επισκεπτών του Αρχαιολογικού Χώρου, την ασφάλεια των αρχαιολογικών κατασκευών, την ασφάλεια του διερχόμενων χρηστών του οδικού δικτύου, αλλά και για τα οχήματα στη θέση στάθμευσης τους.
Στην περιοχή κατά μήκος της Εθνικής Οδού Αράχωβας – Δελφών και ανάντη του Αρχαιολογικού
Χώρου, έχει συνταχθεί η ειδική μελέτη με τίτλο: «ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΚΑΤΑΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ Ε.Ο. ΑΡΑΧΟΒΑΣ ΔΕΛΦΩΝ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΔΕΛΦΩΝ “ με στόχο την ολοκληρωμένη προστασία της ευρύτερης περιοχής του Αρχαιολογικού Χώρου και του
τμήματος της Ε.Ο. Αράχοβας – Δελφών, που τον διασχίζει από τις καταπτώσεις – βραχοκαταπτώσεις που προκύπτουν από τα εν γένει κατακόρυφα κατακερματισμένα πρανή του ορεινού όγκου που τα περιβάλλει. Με βάση τη μελέτη αυτή τα παθητικά και ενεργητικά μέτρα που προβλέπονται συνολικά να κατασκευαστούν, εξελίσσονται σε δύο στάδια εργασιών και σε επιμέρους φάσεις κάθε σταδίου.
Στο πλαίσιο της παρούσας χρηματοδότησης θα κατασκευασθούν τα απολύτως αναγκαία μέτρα προστασίας, που αντιστοιχούν στο Α’ Στάδιο Εργασιών που, μπορούν να περιγραφούν ως «Μέτρα Προστασίας Άμεσης Υλοποίησης» (ενώ εκείνα του Β’ Σταδίου, ως «Ειδικά Μέτρα Προστασίας»).
Επομένως, στην παρούσα φάση, θα κατασκευαστεί μόνο η κατώτερη σειρά μεταλλικών φρακτών δηλαδή, θα η σειρά που είναι πλησιέστερη και παράλληλα με την Εθνική Οδό Αράχοβας – Δελφών και βρίσκεται αμέσως ανάντη του Αρχαιολογικού Χώρου Δελφών. Το μήκος της επέμβασης για την κατασκευή των μέτρων προστασίας στο πλαίσιο του παρόντος έργου (Α’ Στάδιο), είναι περίπου 1100m και αφορά στην τοποθέτηση Μεταλλικών Φρακτών ανάσχεσης καταπτώσεων βράχων, αντοχής 3.000 kJoule και 5.000 kJoule, ύψους 6m. Τμήμα του έργου, καλύπτει τη θέση στάθμευσης οχημάτων περί τη Χ.Θ. 69+500 (σε μικρή απόσταση ανατολικά της Κασταλίας Πηγής), ενώ, το
υπόλοιπο προς δυσμάς τμήμα, αρχίζει από την περιοχή της Κασταλίας και διατρέχοντας τα ανάντη του Αρχαιολογικού Χώρου, ολοκληρώνεται πάνω από το Στάδιο και το Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών κατάντη του Σταδίου (περί τη Χ.Θ. 71+000 της οδού).
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για έργο μεγάλης επικινδυνότητας κατά την φάση υλοποίησης του καθώς ανά πάσα στιγμή υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν τοπικές αποκολλήσεις βραχοτεμαχίων και ολισθήσεις προγενέστερων τεμαχίων και λίθων

Το περιστατικό με τον τραυματισμό

Συμφωνα με την καταγγελία αποκολλήθηκαν μεταλλικά παραπετάσματα από το εργοτάξιο που λειτουργεί τους τελευταίους μήνες στην είσοδο/έξοδο του αρχαιολογικού χώρου.
«….Το συγκεκριμένο περιστατικό – δυστυχώς – επιβεβαιώνει τον προβληματισμό και την έντονη ανησυχία μας για την προχειρότητα και την απουσία επαρκών μέτρων προστασίας που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επισκεπτών, ξεναγών και λοιπών εργαζομένων».
Παράλληλα το σωματείο απαιτεί την άμεση διερεύνηση του συμβάντος, την απόδοση ευθυνών στους αρμοδίους φορείς και τη λήψη ουσιαστικών μέτρων για την πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.

Αναλυτικά η ανακοίνωση
«Στις 7 Αυγούστου 2025, στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, σημειώθηκε περιστατικό αποκόλλησης και κατάρρευσης μεταλλικών παραπετασμάτων του εργοταξίου, που λειτουργεί τους τελευταίους μήνες στην είσοδο/έξοδο του αρχαιολογικού χώρου, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό επαγγελματία ξεναγού, μέλους του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών, καθώς και τον τραυματισμό αλλοδαπού επισκέπτη.
Οι επαγγελματίες ξεναγοί ως μάρτυρες των συνθηκών λειτουργίας των αρχαιολογικών χώρων έχουμε κατά καιρούς επισημάνει την κατάσταση που επικρατεί και ιδιαίτερα σε χώρους υψηλής επισκεψιμότητας (δυσλειτουργία χώρων υγιεινής, προσβασιμότητα), ενώ ταυτόχρονα έχουμε επισημάνει το πρόβλημα διεξαγωγής εργασιών από την αρχή και πλέον εν μέσω της κορύφωσης της τουριστικής περιόδου.
Το συγκεκριμένο περιστατικό – δυστυχώς – επιβεβαιώνει τον προβληματισμό και την έντονη ανησυχία μας για την προχειρότητα και την απουσία επαρκών μέτρων προστασίας που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επισκεπτών, ξεναγών και λοιπών εργαζομένων.
Το Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών καταγγέλλει:
-τη σοβαρή αμέλεια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας και των εργολάβων της κατασκευαστικής εταιρείας ως προς τη λήψη των απαραίτητων μέτρων προστασίας που έθεσαν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές
-τη συστηματική πρακτική του Υπουργείου Πολιτισμού να υλοποιεί έργα ανακαίνισης και αναβάθμισης εγκαταστάσεων των αρχαιολογικών χώρων εν μέσω θερινής περιόδου, αγνοώντας τη δυσχέρεια που προκαλείται στην ομαλή λειτουργία των χώρων και αδιαφορώντας για την ποιότητα των συνθηκών επίσκεψης του κοινού
-και, τέλος, την έλλειψη σοβαρής και αξιόπιστης ενημέρωσης των επαγγελματιών του τουρισμού, αλλά και του ευρύτερου κοινού εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού, του Υπουργείου Τουρισμού, των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των λοιπών αρμοδίων φορέων σχετικά με το αντικείμενο και το χρονοδιάγραμμα των εργασιών εντός των αρχαιολογικών χώρων, γεγονός που δυσχεραίνει τον καλύτερο δυνατό σχεδιασμό των τουριστικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση μιας ασφαλούς, ευχάριστης και χωρίς εμπόδια επίσκεψης.
Το Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών απαιτεί την άμεση διερεύνηση του συμβάντος της 7ης Αυγούστου στους Δελφούς, την απόδοση ευθυνών στους αρμοδίους φορείς και τη λήψη ουσιαστικών μέτρων για την πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.

Οι επαγγελματίες ξεναγοί θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την προσβασιμότητα και ασφάλεια όλων, επισκεπτών και εργαζομένων, να εξασφαλίζουμε ποιοτικές εμπειρίες επίσκεψης στους ξεναγούμενους μας, να διεκδικούμε υπεύθυνη πολιτική διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας».